رسانه

رسانه های همگانی مانند مطبوعات، رادیو، تلویزیون، سینما و امثال آنها و همچنین فرایند ارتباط همگانی در حال حاضر، بیش از هر زمان دیگری تحت بررسی و مطالعه دقیق و منظم قرار گرفته اند. این مطالعات و تحقیقات گسترده حکایت از اهمیت رسانه های همگانی به عنوان نهاد مهم اجتماعی می کند. رسانه های همگانی صنعتی متحول و در حال رشد هستند. در این رابطه، شرایط و زمینه را برای استخدام نیروی انسانی، تولید کالاهای هنری و معنوی و ارائه خدمات فراهم می سازند.    رسانه های همگانی در جامعه وسایل و ابزار قدرت هستند. همچنین آنها به عنوان جایگاهی به شمار می روند که از آنجا فرهنگ جریان می یابد. در این رابطه می توان گفت رسانه ها بر شیوه های رفتاری، نحوه سلوک ها و سلیقه های عمومی در جامعه و بر هنجارها اثر می گذارد.

کاظم معتمد نژاد در کتاب «وسایل ارتباط جمعی خود» می‌گوید: به طور کلی نیازهای روزافزون گروه‌های وسیع انسانی به استفاده از وسایل ارتباطی برای این وسایل وظایف اجتماعی متعددی پدید آورده اند که به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱) وظایف خبری و آموزشی.

۲) وظایف راهنمایی ورهبری.

۳) وظایف تفریحی و تبلیغی (معتمد نژاد، ۱۳۷۹، ۳)

یکی از مهمترین وظایف رسانه­های خبری، اطلاع­رسانی، هوشیارسازی و گسترش دانش و اطلاعات مخاطبان در زمینه­هایی است که امکان دسترسی و تجربه مستقیم از رویدادها و موضوع­های مختلف برای آنها فراهم نباشد. در بین سازمان­ها و نهادهای گوناگونی که در جامعه فعالیت می­کنند، وظیفه جمع­آوری، تدوین و انتقال اطلاعات و تأمین نیازهای مخاطبان در زمینه­های مختلف بر عهده رسانه‌های خبری است. دنیایی که در آن زندگی می­کنیم در بسیاری از موارد دور از چشم و ذهن ماست. این دنیا را باید شناخته، تبیین و متصور کرد. آنچه در صحنه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی رخ می‌دهد، برای همه مردم قابل دسترسی یا تجربه مستقیم نیست. وسایل ارتباط جمعی با ارائه اخبار و اطلاعات گوناگون –آگاهانه یا ناخودآگاه- می­کوشند به شکل­گیری ذهنیات ما از محیط اطراف کمک کنند.

ارائه اطلاعات درست به منظور دستیابی به واقعیت­های محیط اطراف با وجود عوامل گوناگونی که در فرایند انتقال اطلاعات از رویداد تا خواننده وجود دارد، کار ساده­ای نیست، عوامل مختلف “درون سازمانی” و “برون سازمانی” بر این فرایند تأثیر متقابل دارند.

تعریف رسانه:

“فرد اینگلیس” رسانه را چیزی می داند که تجربه را به دانش تبدیل می کند. وی می گوید: رسانه ها علاماتی را ارائه می کنند که به رویدادهای زندگی روزمره معنا می دهد (اینگلیس، ۱۳۷۷، ۶).

رسانه های ارتباطی با توجه به تعداد افرادی که در جریان ارتباط با آن درگیر می شوند و از آن بهره می گیرند به سه گروه تقسیم می شوند:

وسایل ارتباط فردی: وسایلی که برای ایجاد ارتباط بدون واسطه بین شخص پیام دهنده (فرستنده) و شخص پیام گیرنده (گیرنده) مورد استفاده قرار می گیرد. مثل زبان، خط و …

وسایل ارتباط گروهی: وسایلی که هنگام ارتباط با واسطه و از راه دور مورد استفاده قرار می گیرد. این وسایل می تواند گفتاری یا نوشتاری باسند. مثل تلفن، تلکس و ..

وسایل ارتباط جمعی: رسانه هایی هستند که برای تمامی گروه‌های جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند. منظور از وسایل ارتباط جمعی بیشتر مطبوعات، رادیو و تلویزیون است (معتمد نژاد، ۱۳۷۱، ۶۶-۶۱).

منظور از وسایل ارتباط جمعی آن دسته از وسایل ارتباطی است که بر اثر پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی و تمدن بشر در طول سال های اخیر به وجود آمده و ویژگی اصلی آن قدرت و توانایی زیاد و شعاع عمل و وسیع است (کازنو، ۱۳۷۶، ۱۶).

منبع مقاله رسانه